تاریخ:

1389

نویسنده:

ساجده تفضلی

کلیدواژه ها:

حمل و نقل کالا - حمل و نقل - قیمت گذاری

با رشد و توسعه صنعت حمل‌ونقل در سال‌های اخیر، رقابت و پیچیدگی تصمیمات در این شبکه‌ها افزایش یافته است. به طور کلی مدلسازی حمل‌ونقل کالا به علت تعدد تصمیم‌گیرندگان نسبت به حمل‌ونقل مسافر پیچیدگی بیشتری دارد. یک شبکه حمل‌ونقل کالا در حالت ساده، متشکل از سه دسته از ارگان‌هایی است که بیشترین تاثیر را در حمل‌ونقل کالا دارند، یعنی تولیدکننده کالا، متصدی حمل و مشتری. در این شبکه تولیدکنندگان کالا و متصدیان حمل در فضای رقابتی به دنبال بیشینه نمودن سود و بدست آوردن سهم بیشتری از تقاضا در مقایسه با رقبای خود هستند. در چنین محیط‌های رقابتی یکی از ابزارهایی که همواره مورد استفاده مدیران بوده، سیاست‌های قیمت‌گذاری است. استراتژی قیمت‌گذاری پویا در محیط‌های رقابتی با توابع تقاضای حساس به قیمت به کار می‌رود، بدین ترتیب که فروشنده کالا/خدمات در هر دوره به گونه‌ای قیمت خود را تعیین می‌نماید که درآمد خود را در طی چند دوره برنامه‌ریزی مشخص حداکثر نماید. در این پایان‌نامه تصمیم‌گیری همزمان تولیدکنندگان و متصدیان حمل در یک فضای رقابتی، در شبکه چندمُده برای حمل‌ونقل بین‌شهری کالا مورد مطالعه قرار گرفته است. در لایه اول مدل، تولیدکنندگان در رقابت با یکدیگر قیمت تحویل کالا (با در نظر گرفتن کرایه حمل)، مقدار تولید و مقدار فروش در هر دوره به صورت پویا را تعیین می‌نمایند. در لایه دوم نیز متصدیان حمل با رقابت با یکدیگر برای بدست آوردن تقاضای حمل بیشتری از سوی تولیدکنندگان و بیشینه کردن سود، استراتژی خود در خصوص کرایه (قیمت) حمل و مسیریابی حرکت محموله‌ها را در هر دوره اتخاذ می‌نمایند. هر متصدی حمل در یک مُد فعالیت دارد و ناوگانی با محدودیت ظرفیت از وسایل‌نقلیه آن مُد در اختیار دارد. متصدی حمل برای افزایش سطح سرویس خود، با در نظر گرفتن تراکم در مُد جاده‌ای و محدودیت ناوگان، به گونه‌ای مسیریابی می‌کند که هزینه‌ عملیاتی خود و زمان حمل را کاهش دهد. از آنجایی که نظریه بازی‌ها برای مدلسازی تعاملات استراتژیک بین عامل‌ها (رقابت و همکاری)، و تصمیمات تاکتیکی هر یک از عامل‌ها در فضای تصمیم‌گیری به کار می‌رود، در این پایا‌ن‌نامه از این رویکرد در بررسی رقابت در شبکه حمل‌ونقل کالا استفاده شده است. دو حالت رقابتی 1) تصمیم‌گیری همزمان و بدون‌همکاری (نش) و 2) تصمیم‌گیری ترتیبی (استکلبرگ- ‌نش) در حالت یک‌رهبر- چندپیرو بین تولیدکننده و متصدیان حمل برای مدل ارائه شده مدلسازی و بررسی شده است. همچنین مسئله نمونه‌ای متشکل از دو مُد جاده‌ای و ریلی طراحی و رویکرد حل مدل به صورت مسئله مکمل غیرخطی برای آن مسئله ارائه و نتایج آن گزارش شده است.