تاریخ:

فروردين 1389

نویسنده:

-

کلیدواژه ها:

تجارت - جهانی - منطقه‌ای - اقتصادهای برتر - بحران جهانی - سال 2009

تازه‌ترین گزارش سازمان جهانی تجارت (WTO) حاکی از آن است که در سال 2009 ارزش صادرات کالا و خدمات به 15459 میلیارد دلار رسیده است. در سال 2009، 12147 میلیارد دلار کالا صادر و 12385 میلیارد دلار کالا وارد شده است. براساس این گزارش، ارزش تجارت جهانی در سال 2009 در قیاس با سال پیش از آن 2/12 درصد کاهش یافته که بسیار بیشتر از پیش‌بینی کارشناسان سازمان جهانی تجارت بوده است. همچنین ارزش صادرات و واردات خدمات بازرگانی نیز به ترتیب 3312 و 3315 میلیارد دلار برآورد شده است. کشور چین با صادرات 1202 میلیارد دلار کالا برای نخستین بار رتبه صادرات جهانی شده و پس از این کشور، کشورهای آلمان و آمریکا به ترتیب با 1121 و 1057 میلیارد دلار در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. در این سال سهم چین از تجارت جهانی 10 درصد بوده است؛ با این حال در سال 2009 آمریکا همچنان بزرگ‌ترین صادرکننده خدمات بازرگانی به ارزش 470 میلیارد دلار بوده است. این کشور همچنین با واردات 1604 میلیارد دلار کالا در صدر فهرست بزرگ‌ترین واردکنندگان جهان قرار دارد. کارشناسان سازمان جهانی تجارت در گزارش خود از بحران مالی جهانی در سال 2008 و ادامه سیاست حمایت‌گرایانه کشورهای توسعه یافته از تولیدات داخلی‌شان در مقابله با پیامدهای این بحران به عنوان مهم‌ترین دلیل افت چشمگیر تجارت جهانی یاد کرده‌اند، بحرانی‌که در 70 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. آنها همچنین هشدار داده‌اند که محافظه‌کاری در عرصه تجارت جهانی‌و تشدید یارانه‌هاو تعرفه‌های‌‌ وارداتی، می‌تواند کماکان مانع رشد تجارت‌جهانی در سال‌جاری شود. کاهش قدرت تقاضا برای کالاها و خدمات از سوی بخش‌های خصوصی و گسترش فرآیند «دولتی‌سازی اقتصاد» که در نظام مالی آمریکا و برخی دیگر کشورها برای مقابله با بحران بروز کرد از دیگر عوامل موثر در کاهش ارزش تجارت جهانی بوده است. شایان ذکر است با توجه به نتایج این گزارش در سال 2009 ، 30 کشور بیش از 80 درصد تجارت کالا و خدمات جهانی را در اختیار خود داشته‌اند. در این میان بیشترین میزان کاهش در تجارت جهانی مربوط به کالاهای آهن و فولاد، مواد شیمیایی، تجهیزات مخابراتی و اداری، خودرو،‌ ماشین‌آلات صنعتی، نساجی و پوشاک بوده است؛ به طوری که صادرات این محصولات به ترتیب با رشد منفی55، 6/16، 3/15، 6/28، 9/31، 3/17 و 1/12 درصدی در سال مذکور روبرو بوده است. همچنین در تجارت خدمات بازرگانی ارزش حمل‌و‌نقل، مسافرت و دیگر بخش‌های خدمات بازرگانی به ترتیب 704، 854 و 1757 میلیارد دلار برآورد شده که بیشترین کاهش در بخش حمل‌ونقل (21- درصد) رخ داده است. بر اساس این گزارش، تمام کشورها و مناطق جهان در سال 2008 با کاهش صادرات مواجه بوده‌اند که بیشترین کاهش صادرات کالا در کشورهای ایالات‌ متحده آمریکا (9/13- درصد)، اتحادیه اروپا (8/14- درصد) و ژاپن (9/24- درصد) رخ داده است. در این بین میزان کاهش صادرات در منطقه خاورمیانه به دلیل اتکای صادرکنندگان بزرگ این منطقه به تولید و صادرات انرژی و نفت، کمتر از میانگین جهانی بوده است. همچنین بیش از ده کشور آسیایی در فهرست بزرگ‌ترین صادرکنندگان و واردکنندگان کالاو خدمات در سال 2009 بوده‌اند که از جمله این کشورها می‌توان به عربستان اشاره کرد. در خاتمه لازم به ذکر است براساس پیش‌بینی‌های کارشناسان سازمان جهانی تجارت در سال 2010 تجارت جهانی رونق خواهد گرفت و نرخ رشد 5/9 درصد را تجربه خواهد کرد.