مطالعات برنامهريزي استراتژيك مركز ملي شمارهگذاري كالا و خدمات ايران
زنجيره تأمين، دربرگيرنده طيفي از اجزاء است كه به صورت مستقيم يا غيرمستقيم در برآوردن خواستههاي ذینفعان دخيل هستند. براي دستيابي به يكپارچگي در زنجيره تامين، ميبايست سه جريان اصلي اطلاعات، مالي و كالا يكپارچه شوند. اشتراك گذاري اطلاعات، راهي است كه به كمك آن سازمان ها مي توانند با هم پيوند خورده و به تبع آن، بهره مندي از مزاياي يكپارچگي جريان اطلاعات را در زنجيره تامين ممكن سازند. در يك زنجيره تأمين بايد زيرساخت هاي مختلف سختافزاري و نرم افزاري يكپارچه شده و پيماني مشترك براي تبادل اطلاعات موجود باشد تا طرف هاي مبادله كننده بتوانند براي تراكنش هاي تجاري با اطمينان، از فناوري اطلاعاتي بهره ببرند. يكي از پيوندهاي فني و ابزار روانسازي اطلاعات در زنجيره تأمين، ايجاد نظام استانداردسازي كالا، خدمات و اطلاعات است که این استانداردسازي جريان اطلاعات در سطوح مختلفي از درون سازماني تا سطح بين المللي را ميسر میسازد.
كدهاي کالا و خدمات، وسیلهای برای شناسایی و ارتباط بین بنگاهها در تسهیل فرآیندهای زنجیره تأمین کالاها و خدمات را فراهم میکند. شناسایی محصول و خدمات در فرآيندهای کسب و کار از نیازهای اساسی به شماره میآید و بسیاری از تصمیمات بر اساس شناخت حاصل شده از کالا اتخاذ میگردد. همچنین آمار و اطلاعاتي كه پيش نياز فعاليتهاي تصميمگيري، برنامهريزي و سياستگذاري می باشد فراهم می گردد.
مركز ملي شمارهگذاري كالا و خدمات ايران به عنوان نماینده GS1 در ایران، خدمات ارائه کدهای GTIN را که برای سیستمهای خرده فروشی بیشترین کاربرد را دارد، انجام میدهد. سازمان جهانی GS1 یک سازمان بینالمللی پیشگام در زمینه طراحی، توسعه و اجرای استانداردهای شناسایی کالا، ضبط خودکار دادهها و تبادل الکترونیکی آنها است. این سازمان گستره وسیعی از خدمات و راهکارهای اجرایی را برای بهبود کارایی و شفافسازی زنجیرههای تأمین و تقاضا در سطح جهانی و بخشهای مختلف صنعتی و تجاری ارائه میدهد.
سیستم GS1 به عنوان سیستم یکپارچه استاندارد و جهانی، اطلاعات مورد نیاز برای مدیریت زنجیره تأمین کالا را از طریق شناسایی یکتا و منحصربفرد موجودیتهای ثابت و در گردش چرخه از قبیل اقلام تجاری، واحدهای لجستیکی، داراییها و مکانهای فیزیکی فراهم میآورد. این امر باعث پذیرش و مقبولیت این سازمان در سطح جهان گردیده به گونهای که بسیاری از سیستمهای زنجیره تأمین جهانی از این استانداردها استفاده مینمایند. GS1 با ایجاد ویژگی ردیابی کالای در دست مشتری تا نقطه مبدا، میتواند اثربخشی بالایی را در طول زنجیره تامین ایجاد نماید.
در كشور ما وظايف فوق و شبيه به GS1 بر عهده مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران ميباشد. با اين وجود سوال مطرح اين است كه اين مركز در برآورده كردن اهداف مورد انتظار چقدر موفق بوده است. در اين مركز كه نماينده GS1 نيز ميباشد هم كدهاي GS1 و هم كد ايرانكد صادر مي گردد. البته انتظار از اين مركز در چرخه يكپارچهسازي زنجيره تامين بسيار فراتر از صدور كد است. لذا بررسی نقش مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران در پازل اقتصادی كشور حائز اهمیت میباشد. همچنین مطالعه و بررسی کامل ویژگی های GS1 و اثربخشی تسری راهحلهای آن ضروري است که در این رابطه مطالعه و بررسی نمونههای موفق کشورهایی که GS1 را پیادهسازی نمودهاند میتواند موثر باشد.
يكي ديگر از معضلات فعلي در پيادهسازي و استفاده موثر از نظامهاي كدينگ از قبيل ايرانكد و GS1، عدم وجود شركتهاي خدماتي موفق و قابل اعتماد است. سيستم كدينگ ابزار و استانداردي است كه براي تسهيل و يكپارچگي بين اجزاء زنجيره تامين بهكار ميرود. اين تسهيل و يكپارچگي از طريق نرمافزارها و سختافزارها مختلف كه در يك سازمان يا زنجيره تامين پياده ميشود برآورده ميگردد. اين خدمت توسط ارايهدهندههاي خدمات راهحل (SP ها) براي استقرار سيستم كدينگ و برقراي ارتباط ارايه ميگردد. لذا يكي از مسائلي كه مركز ملي شمارهگذاري كالا و خدمات ايران با آن مواجه است اين است كه چگونه ميتوان شركتهاي خدماتي موفق و قابل اعتمادي را در اين زمينه بوجود آورد كه جوابگوي نياز سازمانها باشند.
اهداف پروژه
هدف اصلي: هدف اصلي اين طرح بررسي ارايه راهكارهايي براي بهبود جايگاه مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران در كشور با توجه به شرح ماموريت آن ميباشد. همچنين اهداف ذيل در اين طرح مدنظر قرار ميگيرد:
- بررسي كاراييهاي سيستم كدينگ GS1 و راهحلهاي آن در جوابگويي به نيازهاي داخل كشور
- بررسي نقش مركز ملي شمارهگذاري كالا در ايجاد و توسعه SPهاي داخل كشور
سازمانهاي بهرهبردار پروژه
مرکز ملی شمارهگذاری کالا و خدمات ایران