تاریخ:

1388

مجری:

محمدرضا عابدین مقانکی

کلیدواژه ها:

توسعه تجارت، منطقه‌گرایی، یکپارچگی‌های منطقه‌ای، همپیوندیها، همکاریهای شمال-جنوب، همکاریهای جنوب-جنوب، اکو، رتبه‌بندی، عوامل موفقیت، عوامل عدم موفقیت

منطقه‌گرایی عموما با ایجاد ترتیبات تجاری منطقه‌ای میان کشورهای همسایه شناخته می‌شود. چنین ترتیباتی عمدتا از نظر شکل، اندازه و دامنه ترجیحات اعطایی میان اعضا و درجه هماهنگی سیاستی میان آنها با یکدیگر متفاوتند. کشورهای در حال توسعه نیز با درنظر داشتن اهدافی توسعه‌ای درپی ادغام و یکپارچه شدن با اقتصاد جهانی هستند.در این پژوهش که در شش بخش تنظیم و به انجام رسیده، با این هدف انجام شده که مشخص شود، چرا برخی هم‌پیوندیها در جهان با موفقیت و برخی دیگر از آنها با عدم موفقیت مواجه می‌گردند؟ در واقع نقاط قوت و ضعف هم‌پیوندیهای موجود در جهان ازجمله آنهایی که در میان کشورهای توسعه‌یافته به‌وجود آمده و یا آنهایی که در میان کشورهای در حال توسعه به‌وجود آمده‌اند، چه مواردی می‌باشند؟ ضمن آنکه دلایل قرار گرفتن هر یکپارچگی در رتبه‌ای که محاسبه خواهد شد، چیست؟ در نهایت چه درسهایی می‌توان برای موفقیت در یک هم‌پیوندی که ایران در آن عضویت داشته باشد (در اینجا منظور اتحادیه اکو است)؟ براساس یافته‌های پژوهش رتبه اکو در میان هفت همپیوندی مورد بررسی (شامل مرکوسور، اتحادیه اروپا، آسه‌آن، نفتا، سادک، اکو و سارک) در جایگاه ششم قرار گرفته است. همچنین عوامل موفقیت و عدم‌موفقیت موافقت‌نامه‌های تجارت منطقه‌ای که نتیجه بررسی‌های مطالعه بوده و عمدتا نیز با تکیه بر نتایج مقایسه تطبیقی همپیوندیهای منتخب نتیجه شده‌اند، در گزارش پژوهش ذکر شده که لازم است مسئولین اجرایی اکو به‌ویژه نمایندگان ایران موارد ذیل را در ارایه راهکارها و نقشه راه خود به‌منظور پیشبرد اهداف این یکپارچگی، آنها را مدنظر قرار دهند. برخی عوامل عدم‌موفقیت عبارتند از فقدان ساز وکار مشخص بازتوزیع متقارن منافع میان اعضا، ضعف نظارت و اجرای موثر بر مفاد موافقت‌نامه، فقر، جمعیت فراوان، اصلاحات اقتصادی کند و در بیشتر مواقع بی‌نتیجه و سایر موارد. همچنین برخی از عوامل موفقیت نیز عبارتند از اتخاذ سیاستهای داخلی مناسب برای جذب سرمایه، هماهنگ‌سازی قوانین رقابت اعضا برای مقابله با اقدامات و رویه‌های ضدانحصار موثر بر تجارت خارجی و سایر موارد.