تاریخ:

مرداد 1390

نویسنده:

زورار پرمه

کلیدواژه ها:

معدن - ایران

وجود اقتصاد تک محصولی متکی به نفت مانع حضور پررنگ بخش معدن در عرصه اقتصاد کشور شده است و در نتیجه به رغم آنکه ایران یکی از کشورهای غنی معدنی جهان به شمار می‌رود ولی بخش مهمی از نیاز داخلی از طریق واردات تامین می شود. یکی از دلایل آن کمبود مواد خام معدنی و سطح غیرقابل قبول فناوری برای فرآوری مواد خام معدنی است. عدم شکل گیری هلدینگ‌های بزرگ بخش خصوصی: سهم بخش خصوصی در مقایسه با بخش غیردولتی اندک است از این رو تدوین برنامه‌های تشویقی برای حضور بخش خصوصی در عرصه بخش معدن ضروری است. در زمینه چالشهای اکتشاف بایستی عنوان کرد که صنعت معدن زنجیره ای از صنایع معدنی است که خود از پیوند اکتشاف، استخراج و فرآوری بوجود می‌آید. یکی از ویژگی‌های فعالیتهای این بخش، زمانبر بودن آن است. اهم چالشهای فرآوری بخش اکتشاف عبارتند از: عدم رعایت استانداردهای مطالعات اکتشاف بر اساس الگوهای جهانی یا داخلی و رفتار سلیقه‌ای سازمانهای گوناگون نبود جدابیتهای نسبی در اکتشافات معدنی پیچیدگی زمین ساختاری اکثر کانسارهای (تجمع ماده معدنی در یک محل مشخص) ایران به نحوی که هزینه نسبی اکتشاف در ایران بالا است. موقعیت جغرافیایی ذخایر معدنی کشور به گونه‌ای است که بیشتر آنها در مناطق محروم متمرکز هستند. فقدان شرکتهای توانمند مشاور و پیمانکار اکتشافی ریسک بالای سرمایه‌گذاری در اکتشاف عدم تکمیل زنجیره ارزش افزوده کامل مواد معدنی در کشور توجه متمرکز دولت به مجتمع‌های صنعتی و معدنی مادر نظیر فولاد و مس و عدم توجه به توسعه معادن و صنایع معدنی کارگاهی و کوچک. کمبود عوامل زیربنایی در اکثر نقاط ایران به ویژه در مناطق محروم عدم برخورداری از سطح دانش فنی مطلوب بویژه در بخش فرآوری مواد معدنی و سایر رشته‌های مرتبط نبود یک مرکز تحقیقات استراتژیک معدنی در کشور و کافی نبودن بودجه‌های تحقیقاتی در معدن طولانی شدن بیش از حد طرحهای معدنی و اکتشافی به دلیل کافی نبودن اعتبارات مالی تخصیص یافته به معادن و طرحهای معدنی و عدم تولید ماشین آلات و تجهیزات معدنی و فرآوری در داخل کشور و گران بودن اقلام وارداتی متوازن نبودن سرمایه‌گذاری در بخش معدن نسبت به سایر بخشهای پایین دستی مانند فولاد سازی، پتروشیمی، نفت و گاز و ... پایین بودن بهره‌وری نیروی کار در معادن به علت مکانیزه نبودن اکثر معادن ایران و فرسوده بودن ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی و فرآوری عدم اجرای کامل سیستم جامع کاداستر (تصدی زمین) کارآ و شفاف (فرآیند صدور گواهی کشف و بهره برداری)