تاریخ:

اسفند 1393

نویسنده:

مرکز مطالعات بهبود بهره وری

کلیدواژه ها:

قزوین - واحدهای صنفی - بهره وری

نتایج حاصل از اندازه‏ گیری و تحلیل شاخص ‏های بهره‌وری در سطح استان قزوین نشان می‌ دهد ، میزان بهره‏ وری نیروی کار در استان قزوین از میزان بهره‏ وری نیروی کار کل کشور پایین‏ تر است. این یافته لزوم توجه به تجربیات استان‏ های دارای بهره ‏وری بالاتر از میانگین ملی را برای مقامات استان گوشزد می ‏نماید. ضمن اینکه بالاترین میزان بهره ‏وری نیروی کار در استان قزوین به بخش رستوران و هتلداری تعلق داشته و کمترین میزان بهره ‏وری نیروی کار به فعالیت خشکشویی و آرایشگری تعلق دارد. در خصوص بهره‏ وری سرمایه مشاهده می‏ شود که میزان بهره‏ وری سرمایه در استان قزوین از سطح میزان بهره‏ وری سرمایه کل کشور پایین‏ تر است. ضمن اینکه بالاترین میزان بهره‏ وری سرمایه در استان قزوین به صنوف تولیدی بخش صنعت تعلق داشته و کمترین میزان بهره وری سرمایه به بخش خشکشویی و آرایشگری تعلق دارد. در بین فعالیتهای صنفی و بازرگانی، بهره‌وری سرمایه در صنف‌ های هتلداری، کرایه دادن ماشین آلات و تجهیزات بدون اپراتور، تولید وسایل و ابزار پزشکی و اپتیکی و ابزار دقیق و ساعتها و آرایشگری کوچکتر یا برابر 1 هستند که بوضوح استفاده نابهینه از سرمایه را نشان می‌ دهد.این مسئله می تواند بدلیل تراکم بیش از حد واحدهای صنفی در مقایسه با جمعیت و درآمد سرانه و یا کیفیت پایین خدمات تولید شده در استان باشد. افزون بر اینها، سطح پایین سرمایه انسانی و ضعف های مدیریتی نیز از جمله دلایل دیگر بهره وری پایین سرمایه در این فعالیتها هستند. در خصوص بهره‏ وری مصارف واسطه، میزان بهره‏ وری مصارف واسطه در استان قزوین از میزان بهره‏ وری مصارف واسطه کل کشور بالاتر است. ضمن اینکه بالاترین میزان بهره‏ وری مصارف واسطه در استان قزوین به بخش بازرگانی تعلق داشته و کمترین میزان بهره وری مصارف واسطه به صنوف تولیدی بخش صنعت و بخش رستوران و هتلداری تعلق دارد. در خصوص بهره‏ وری انرژی نیز آمارها نشان می‏دهد که میزان بهره‏ وری انرژی در استان قزوین از متوسط میزان بهره‏ وری انرژی کل کشور بالاتر است. ضمن اینکه بالاترین میزان بهره‏ وری انرژی در استان قزوین به صنوف تولیدی بخش صنعت تعلق داشته و کمترین میزان بهره‏ وری انرژی به فعالیت خشکشویی(شستشو) و آرایشگری تعلق دارد. از سوی دیگر، نتایج نشان می‏ دهد که در خصوص بهره‏ وری سایر مصارف واسطه نیز وضعیت مشابه بهره‏ وری انرژی است، به‏طوری که میزان بهره‏ وری سایر مصارف واسطه در استان قزوین از میزان بهره‏ وری سایر مصارف واسطه کل کشور بالاتر است. ضمن اینکه بالاترین میزان بهره‏ وری سایر مصارف واسطه در استان قزوین به بخش بازرگانی تعلق داشته و کمترین میزان بهره‏ وری سایر مصارف واسطه به بخش رستوران و هتلداری تعلق دارد. در خصوص بهره‏ وری کل عوامل تولید نیز بررسی‏ها نشان می‏دهد که بهره‌وری کل عوامل در استان قزوین نسبت به میانگین کشوری اندکی بالاتر است. بدیهی است، این که بهره‏ وری کل عوامل تولید در استان قزوین نسبت به میانگین کل کشور اندکی بالاتر می‏ باشد، به دلیل بالاتر بودن بهره‏ وری مصارف واسطه در این استان نسبت به میانگین ملی است. در خصوص شاخص ‏های تحلیل‏ گر بهره‏ وری باید به این نکته مهم اشاره کرد که هیچکدام از کارکنان فعالیت‏های مهم و تخصصی مانند شرکت ‏های پخش کالا، تعاونی‏های مصرف، فروشگاه ‌های زنجیره‌ای و هتل‏ها دارای آموزش حرفه‏ای نیستند. بنابراین، یکی از اقدامات مقامات برنامه‌ریزی استان قزوین ‌باید توسعه آموزش‏های حرفه‌ای و تخصصی ویژه شاغلان باشد. افزون براین، هیچکدام از مدیران فروشگاه های زنجیره‌ای و هتل‏ها دارای تحصیلات لیسانس و بالاتر نیستند که نشانگر اداره سنتی این فعالیت‏ ها است. یافته دیگر آن است که مدیران شرکتهای صادرات و واردات استان قزوین با ماموران آمارگیری هیچ‌گونه همکاری نداشته‌اند، به گونه‌ای که آمارهای مربوط به شاخصهای بهره‌وری و شاخصهای تحلیلگر بهره‌وری برای فعالیت مذکور قابل محاسبه نبوده است و مقامات استان نمی توانند از وضعیت بهره وری این شرکتها اطلاع داشته باشند و بدنبال نمی توانند برای ارتقای بهره‌وری آن اقدام موثر و کارآمدی کنند. یافته پایانی آن است که به رغم بهره‌وری بالاتر شرکتهای پخش کالا در استان قزوین نسبت به میانگین ملی، شرکتهای پخش کالا در استان قزوین توسعه زیادی نیافته است و نتیجتاً توسعه شرکتهای پخش می تواند در ارتقای بهره‌وری بخش بازرگانی استان نقش مهمی داشته باشد.