تاریخ:

1394

مجری:

زهرا آقاجانی

کلیدواژه ها:

توزیع، پخش، شرکت‌های پخش، صنایع غذایی،ساماندهی

شرکت‌های پخش کالا جزو بازیگران اصلی شبکه توزیع کالا محسوب می‌شوند و در زمینه‌های مختلف فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها بواسطه برخورداری از عملکرد سازمان‌یافته‌، نسبت به برخی از فعالان سنتی این حوزه در ایران، به‌عنوان عامل پیشران به‌شمار می‌روند و بنابراین برنامه‌ریزی در جهت ساماندهی آن‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این میان ساماندهی پخش صنایع غذایی به‌لحاظ اهمیت رعایت استانداردهای فنی و کیفی از حساسیت خاصی برخوردار می‌باشد. اولین موضوع در ساماندهی بحث کارایی این نوع شرکت‌‌ها است که در هر دو سطح درونی (فنی) و اجتماعی (مبتنی بر عملکردهای انحصارطلبانه) موردنظر قرار می‌گیرد. حال آن که در بحث ناکارایی اجتماعی موضوع سوء استفاده شرکت‌ها از قدرت بازاری خود مورد توجه قرار می‌گیرد. لذا ممکن است به واسطه رویه‌های تجاری غیرمنصفانه اتخاذ شده توسط برخی شرکت‌های پخش در ساختار بازاری غیررقابتی، اثرات رفاهی منفی در سطح کلان اقتصادی ایجاد شود. به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر کارایی عملکرد این شرکت‌ها در هر دو سطح برشمرده، می‌توان به چارچوب‌های قانونی حاکم اشاره داشت. در واقع بررسی کفایت یا عدم کفایت این قوانین و مقررات و همچنین نهادهای حقوقی حاکم می‌تواند نقش مهمی در ساماندهی فضای عمل فعالان این حوزه ایفا کند؛ به‌نحوی‌که، با زمینه‌سازی برای ارتقای کارایی درونی، از بروز مصادیق ناکارایی اجتماعی نیز ممانعت به‌عمل آورد. در نهایت،‌ با ساماندهی عملکرد این شرکت‌ها می‌توان از ظرفیت این مجموعه قدرتمند در تنظیم بازار بهره‌مند شد. امری که طبق تغییر جهت‌گیری‌های مسئولان اقتصادی در واگذاری این مهم مورد تاکید است. با توضیحات برشمرده مطالعه حاضر به‌صورت زیر ساماندهی شده است: در فصل نخست کلیاتی از مطالعه ارائه شده است. سپس در فصل دوم عملکرد شرکت‌های پخش غذایی در ایران مورد توجه قرار می‌گیرد. در ادامه در فصل سوم به تجربیات کشورهای موفق (با ملاحظه ظرفیت‌های بومی‌سازی) اشاره می‌شود. سپس در فصل چهارم به عارضه‌یابی شرکت‌های پخش (که از طریق مصاحبه، تدوین پرسشنامه و اعتبارسنجی آن انجام شده) پرداخته می‌شود. در فصل پنجم جایگاه شرکت‌های پخش در اسناد قانونی کشور مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در نهایت در فصل ششم، لایحه ساماندهی واحدهای غیردولتی پخش کالا در ایران (با توجه به تاکید ماده 101 قانون برنامه پنجم توسعه) مورد نقد و بررسی قرار گرفته و پس از آن الگوی استفاده از ظرفیت شرکت‌های پخش کالا در تنظیم بازار (با استناد به ماده 102 قانون برنامه پنجم توسعه) مورد تاکید قرار می‌گیرد.