تاریخ:

اسفند 1394

نویسنده:

موسی موسوی زنوز

کلیدواژه ها:

اقدامات جبرانی، سازمان جهانی تجارت، یارانه، واردات، شکایت

بررسی کارکردها و تحولات سازمان جهانی تجارت برای بیشینه کردن سطح آمادگی کشورمان جهت کاهش آسیب‌ها و افزایش منافع حاصل از الحاق ضرورتی تام دارد. بر این اساس، رصد پرونده‌های مطروح در رکن حل‌وفصل اختلافات این سازمان برای آشنایی با آخرین تحولات در قواعد حقوقی حاکم بر تجارت بین‌الملل، نه‌فقط برای کشورهای عضو یا در حال الحاق به سازمان، بلکه به‌طوری کلی برای هر کشوری که در فضای بین‌الملل به امر تجارت می‌پردازد، اهمیت دارد. در این گزارش، یکی از آخرین تصمیمات متخذه توسط رکن حل‌وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت را بررسی‌شده که می‌تواند به لحاظ موضوعی برای کشور ما حائز اهمیت باشد. این پرونده به شکایت هند از اقدامات جبرانی متخذه توسط دولت ایالات‌متحده در قبال واردات محصولاتی از هند مربوط می‌شود که به‌زعم دولت ایالات‌متحده از یارانه‌های ممنوع برخوردار بودند. از مهم‌ترین موضوعات این دعوی این بود که به‌موجب قوانین ایالات‌متحده، تجمیع واردات برخوردار از یارانه و واردات قیمت‌شکنی‌شده برای رسیدن به حاشیه آسیب لازم برای اتخاذ اقدامات جبرانی ضروری است. رکن حل‌وفصل اختلافات سازمان جهانی تجارت این اقدام آمریکا را مؤثر بر نتیجه تحقیقات و موجب اعمال عوارض جبرانی بیش‌ازحد بر واردات از هند شناخت. این پرونده به‌علاوه، از این نظر مشخصاً برای کشور ما اهمیت دارد که در نظام اقتصادی ما اعطای انواع یارانه – همچون عرضه سوخت ارزان به صنایع فولاد و سیمان و خوراک ارزان به صنایع پتروشیمی - از اهمیت خاصی برخوردار است و این‌که هرچند نظام اعطای یارانه در ایران پیچیدگی و پنهان‌کاری چندانی هم ندارد، سازوکارهای حاکم بر شناسایی و بررسی‌های مربوط به اتخاذ اقدامات جبرانی در برخی کشورها به‌قدری توسعه‌یافته و پیچیده است که به‌سادگی می‌تواند حتی کوچک‌ترین کمک‌های دولتی را که به‌زعم ما در چهارچوب معیارهای مقررات سازمان جهانی تجارت و به‌ویژه موافقت‌نامه‌ یارانه‌ها و اقدامات جبرانی قرار می‌گیرد، مشمول اقدامات محدودکننده تجارت قرار دهد ...