تاریخ:

1398

مجری:

میرعبداله حسینی

کلیدواژه ها:

واژگان‌کلیدی: عملکرد صادرات، محصولات صنایع‌غذایی، چشم‌انداز بازارهای منتخب منطقه، ظرفیت صادرات

طرح پژوهشی «عملکرد صادرات محصولات صنایع غذایی ایران‌و چشم‌انداز بازارهای منتخب منطقه» با محوریت سه کشور – روسیه، عراق‌‌و عمان- در 6 فصل تنظیم‌و ارایه می‌شود. جمع‌بندی نتایج طرح گویای آن است که: (1) از بررسی عملکرد صادرات محصولات صنعت غذای ایران به کشورهای منتخب دریک دهه گذشته به (الف) تفکیک بازارها (سه بازار/ کشور منتخب) از جنبه روند، ترکیب/ تنوع و پویایی صادرات ‌محصولات صنایع‌ غذایی ایران ‌و (ب) به‌تفکیک محصولات صنعت غذا (ردیف تعرفه‌ 6رقمHS) ازجنبه‌های تغییرات روند، ترکیب ‌(تنوع) کالایی‌ و مزیت‌های نسبی نتیجه می‌شود شکاف بزرگی بین آنچه است‌و آنچه باید باشد، وجود دارد. در واقع در زنجیره ارزش تولیدات صنایع غذایی، هم‌اینک ایران عموما در ابتدای زنجیره، بدون ارزش افزوده بالاتر و غالبا به محصولات صنایع غذایی که دارای محتوای داخلی بالاتری است، اتکا داردو از تنوع و تمایز محصول، صرفه‌های مقیاس، تحولات ساختاری‌و مزیت‌های رقابتی درون‌زای در محصولات صنعت غذای مطلوب، بسیار فاصله است. (2) از مطالعه عملکردو آسیب‌شناسی صادرات محصولات صنایع غذای ایران به بازارهای منتخب در سطوح دولت، تشکل‌ها و بنگاه‌ها از جنبه‌های دیپلماسی اقتصادی، سیاست تجاری، عوامل نهادی ‌و زیرساخت‌ها نتیجه می‌شود بسترها، زیرساخت‌ها و الزامات توسعه تولیدو صادرات محصولات صنایع غذایی در سطوح سه‌گانه بین‌المللی-منطقه‌ای، دولت‌و نهادها مناسب نیست‌و همچنان ذی‌نفعان تولید و تجارت بویژه صادرات محصولات صنعت‌غذا از هزینه ‌مبادله بالایی درقیاس با کشورهای‌رقیب درجهان،و حتی منطقه مواجه‌ هستند. (3) برآورد پتانسیل‌های‌صادراتی‌و تجزیه‌و تحلیل چشم‌انداز تقاضای‌وارداتی محصولات‌غذایی دربازارهای منتخب از جنبه‌های (الف) تجارت‌ مکملی ایران در صادرات‌ محصولات‌غذایی به هریک از بازارهای ‌منتخب منطقه (محصولات با مزیت‌و محصولاتی که با رشد در مزیت مواجه‌اند، به تفکیک کدهای 6 رقمی نظام هماهنگ)، (ب) دورنمای بازار تقاضای ‌وارداتی محصولات صنایع‌ غذایی کشورهای منتخب با استفاده از مجموعه شاخص‌ها و (ج) تحلیل نحوه عمل رابطه بین رشد تقاضا برای صنعت غذا و رشد آن صنعت، نتیجه می‌شود که ظرفیت‌ صادراتی نسبتا بالایی به هر سه‌ کشور منتخب ‌منطقه - از جنبه تعداد، تنوع‌، ارزش و ظرفیت- برخوردار است، ولیکن تنها درعملکرد صادرات محصولات‌ صنعت‌‌غذا به عراق نسبتا مناسب استفاده‌شده است‌و ظرفیت صادراتی استفاده نشده بالایی در محصولات صنایع غذایی به دو کشور منتخب منطقه- روسیه و عمان- وجود دارد. (4) از بررسی‌و تحلیل چالش‌های مواجهه با چشم‌انداز تقاضای وارداتی محصولات صنعت غذا در بازارهای منتخب از جنبه‌های (الف) تحلیل رقبا و تغییرات سهم بازار در صنعت غذا، (ب) تحلیل تغییرات سیاستی در کشورهای منتخب در زمینه واردات از ایران، (ج) محدودیت‌ها و موانع حضور ایران در بازارهای منتخب‌و (د) چالش‌های مبتلابه در سطوح بین‌المللی-منطقه‌ای، دولت‌‌و تشکل‌ها شرایط مناسبی برای صدور و نفوذ به بازارهای سه کشور منتخب منطقه متصور نیست و عدم‌ کارایی‌های اقتصادی در سطوح مختلف رخ می‌دهد.