تاریخ:

1398

مجری:

علی سلیم

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: داروهای زیستی؛ تجهیزات پزشکی؛ تحلیل ذی‌نفعان؛ توانمندی فناورانه؛ سیاستگذاری.

مطالعات حاکی از آن است که حدود 20% از هزینه های بخش‌های عمومی و خصوصی در جهان صرف مسائل بهداشتی می‌شود و صنایع مبتنی بر فناوری‌های حوزه سلامت، با حاشیه سود 20 درصدی، پرسودترین صنایع جهان به شمار می‌روند. در ایران نیز این دو صنعت در دهه‌های اخیر رشد خوبی داشته‌اند اما با وجود اهمیت آن-ها، تحقیقات اندکی در کشور به بررسی وضعیتشان پرداخته است. طرح حاضر تلاش کرده است با بررسی و ارائه جایگاه شرکت‌های ایرانی تولیدکننده داروهای زیستی و تجهیزات پزشکی در زنجیره ارزش پرداخته و سطوح توانمندی فناورانه بنگاه‌های فعال در این دو صنعت را نیز شناسایی نماید. در این راستا، با استفاده از روش‌های مختلف تحقیق اعم از مطالعات اسنادی، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، برگزاری پنل‌های تخصصی، توزیع و گردآوری پرسشنامه و مطالعات موردی، مشخص شد که که ایران در مرحله گذار از مرحله تأمین سلامت و ورود به مرحله جایگزینی واردات می‌باشد. شرکت‌های ایرانی غالباً در حلقه‌های مرتبط با تولید و فروش فعالیت داشته و فعالیت‌های با ارزش افزوده بالا مانند تحقیق و توسعه یا بازاریابی، در فعالیت شرکت‌ها جایگاهی ندارد. از سوی دیگر، طرح حاضر نشان داد که شرکت‌های هر دو صنعت، عموماً متکی به روش‌های مهندسی معکوس یا خرید لیسانس برای توسعه فناوری بوده و در بهترین حالت، قادر به بازتولید محصولات خارجی هستند. لذا لازم است که با الگو گرفتن از تجربیات دیگر کشورها،‌ تلاش شود که اقدامات انجام گرفته برای توسعه صادرات تقویت شود، چرا که قرار گرفتن و درجازدن در راهبرد جایگزینی واردات، تبعات و پیامدهایی را به دنبال دارد. از این رو، در حوزه داروهای زیستی اقداماتی نظیر جهت‌گیری صادراتی و تشویق تحقیق و توسعه در بنگاه‌های داخلی و بازتعریف نقش‌ و ماموریت دستگاه‌ها در ساختار نهادی جهت ایجاد انسجام سیاستی برای گذار به مرحله توسعه صادارت پیشنهاد شده است. در حوزه تجهیزات پزشکی نیز اقداماتی نظیر تدوین الزامات استاندارد کیفی در تولید و واردات، حمایت از تولید داخل از طریق اولویت خرید و حمایت تعرفه‌ای و جهت‌گیری صادارتی مورد تاکید قرار گرفته است.