تاریخ:

فروردين 1403

نویسنده:

علی دینی ترکمانی, مجيد جليلي

کلیدواژه ها:

صنعت خودرو - توسعه پایدار - خودرو - انرژی الکتریکی - ترکیه

• ترکیه یکی از اقتصادهای تازه صنعتی شده است که در صنعت خودروسازی عملکرد موفق و قابل توجهی داشته است. صادرات صنعت خودروسازی آن در سال 2022 برابر 26.804 میلیارد دلار است. • صنعت خودرو ترکیه تا سال 2019، بیشتر در قالب خط های تولید قطعه سازی و خودروهای تجاری شکل گرفته و معروف شده بود و تولیدات سواری این کشور نیز با برند ملی نبود. • ترکیه در سال 1971، برای تولید خودروی ملی به نام "دِوریم" اقدام کرد ولی شکست خورد. بنابراین، این پروژه را کنار گذاشت. تا اینکه، پس از نیم قرن، دوباره در سال 2019 با استفاده از پنجره فرصت باز شده ناشی از گذار از سرمشق فناورانه خودروی سوخت فسیلی به سرمشق فناورانه خودروی برقی، از مدل مفهومی خودروی ملی خود به نام "توگ" رونمایی کرد. • خودروی کاملا برقی توگ با شراکت شرکت تراز اول ایتالیایی پینین فارینا طراحی و کارخانه آن در سال 2021 تاسیس شد و در سال 2023 به مرحله بهره برداری رسید. نکته قابل توجه از منتظر سیاستگذاری فناوری، تاسیس این کارخانه در قالب کنسرسیومی متشکل از دو کارخانه خودروسازی (بی.ام.سی (تولید کننده خودروی تجاری) و گروه آنادولو (تولید کننده خودروهای تجاری)، هولدینگ زورلو (فعال در حوزه های منسوجات، انرژی، معدن، ساختمان)، شرکت ترک سل (شرکت مخابرات ترکیه) و اتحادیه اتاق های بازرگانی ترکیه است. • این کنسرسیوم نشان دهنده حضور بازیگران مختلف اکوسیستم این صنعت در قالب سرمایه گذاری مشترک داخلی همراه با تشکیلات پشتیبان قوی است. در عین حال، وظیفه هدایت این پروژه بر عهده محمد گورکان کاراکاش، یکی از مدیران برجسته فناوری سابق کارخانه بوش است. • توگ دو شریک خارجی دارد. اولی که پیشتر ذکر شد، شرکت طراحی پینین فارینا ایتالیا است. این شرکت سابقه طراحی مدل هایی برای خودروی فراری و همینطور خودروی خودروساز برقی مستقر در کالیفرنیا کارما را در کارنامه خود دارد و در سطح جهانی صاحب نام است. شریک تجاری دیگر، شرکت آمریکایی انرژی فاراسیس است که در تولید باتری برقی، در لبه فناوری پیشروی جهانی قرار دارد. • این الگوی همکاری با بازیگران مختلف داخلی و جهانی، نشان می دهد که ترکیه همان الگویی را دنبال کرده که پیشتر زمینه های آن را به خوبی فراهم کرده و موجب رشد و توسعه صنعت خودروی خود شده است. یکی از سیاست های راهبردی بسیار مهم این کشور در گذشته، تاسیس تحقیق و توسعه مشترک خارجی بوده است. یعنی، سرمایه خارجی نه فقط از منظر راه اندازی خط تولید و تامین منابع مالی، بلکه مهمتر از آن، از منظر تاسیس مراکز تحقیق و توسعه مشترک خارجی حایز اهمیت تر است. امری که نقش کلیدی در تعمیق بومی سازی و انتقال سریع فناوری پیشرفته دارد. • در عین حال، همکاری خارجی با شرکت انرژی فاراسیس و همکاری داخلی با هولدینگ زورلو در کنسرسیوم، به معنای توجه به تامین یکی از اجزای مهم اکوسیستم فناوری صنعت خودرو، یعنی باتری برقی و جایگاه های شارژ این باتری است. • تامین این زیرساخت نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه دارد. در ارتباط با تامین ایستگاه های شارژ باتری برقی، ترکیه زیرساخت سازی خوبی ایجاد کرده است. روند توسعه جایگاه ها نشان از رشد قابل توجه آن ها در طول زمان است. تعداد جایگاه ها از 11 مورد در سال 2014 به 1235 مورد در سال 2020 افزایش یافته است. مطابق آمار جدیدتر این رقم تا آگوست 2023 به 3989 واحد و تعداد نقاط شارژ برقی نیز به 8430 واحد رسیده است. تعداد خودروی برقی ثبت شده در این مقطع نیز 32777 دستگاه است. با این آمار، به ازای هر 2/8 خودرو یک جایگاه و به ازای هر 9/3 خودرو یک دستگاه شارژ وجود دارد. این تغییرات به خوبی نشان دهنده زیرساخت سازی جدی ترکیه است. نکته قابل توجه نحوه سازماندهی قوی با استفاده از ظرفیت های بازیگران مختلف از تامین کنندگان بزرگ نیرو و انرژی گرفته تا شهرداری ها و مال های بزرگ برای پیشبرد این پروژه است. • ترکیه برای سال 2030 ، در سناریوی رشد سریع، تولید و عرضه در مجموع 2 میلیون دستگاه خودرو و در سناریوی رشد کُند، تولید و عرضه در مجموع 930 هزار دستگاه خودرو را هدف گذاری کرده است. نکته نهایی اینکه در سال 2022 با 5 میلیون و 137 هزار دلار صادرات خودروی برقی در جایگاه 37 جهانی قرار دارد. با توجه به تازه تاسیس بودن کارخانه توگ، این رقم قابل توجه است و انتظار می رود که در سال های آینده به جایگاه های بالاتر ارتقا یابد.